Arrest Hoge Raad: voortdurende zorgplicht na afloop van overeenkomst, tussenpersoon toch aansprakelijk.

Als tussenpersoon ben je mogelijk toch aansprakelijk voor geleden schade, ook als er op dat moment geen werkzaamheden worden uitgevoerd op basis van een overeenkomst met de klant, aldus de Hoge Raad op 22 maart 2013.

Dat een tussenpersoon in het verleden advieswerkzaamheden heeft verricht voor een klant, kan ertoe leiden dat ook in de toekomst op de tussenpersoon een zorgplicht blijft rusten, ook indien er op dat moment geen sprake meer is van een contractuele relatie. Schending van deze zorgplicht leidt mogelijk (op grond van onrechtmatige daad) tot aansprakelijkheid en schadeplichtigheid van de betrokken tussenpersoon.

De uitspraak van de Hoge Raad (HR 22 maart 2013, BY6759, 12/00414).

In 2001 zijn de tussenpersoon en de klant met elkaar in contact gekomen. De tussenpersoon dreef toen een verzekerings- en hypotheekkantoor. De tussenpersoon heeft gedurende deze periode voor de klant bemiddeld bij de totstandkoming van enkele verzekeringen en hypotheken en bij het onderbrengen van beleggingen.

De klant krijgt in 2005 de beschikking over een bedrag van EUR 200.000,-- en wendt zich tot de tussenpersoon. Daaropvolgend sluit de klant in 2005 met een aan de tussenpersoon gelieerde vennootschap (een makelaarskantoor) een overeenkomst van geldlening, waarbij de klant het bedrag van EUR 200.000,-- aan het makelaarskantoor uitleent. De tussenpersoon heeft deze overeenkomst namens het makelaarskantoor ondertekend. Op 21 maart 2007 is het makelaarskantoor gefailleerd.

De klant stelt de tussenpersoon aansprakelijk en vordert van de tussenpersoon (terug)betaling van het aan het makelaarskantoor uitgeleende bedrag. De klant legt aan haar vordering ten grondslag dat de tussenpersoon onrechtmatig heeft gehandeld.

De tussenpersoon verweert zich door te stellen dat de gesprekken met de klant omtrent de geldlening niet golden als adviesgesprekken en dat de klant in redelijkheid niet kon verwachten dat de tussenpersoon hierbij optrad als haar adviseur.

Het Hof te 's-Hertogenbosch oordeelt, dat de tussenpersoon niet als opdrachtnemend tussenpersoon kan worden beschouwd en dat hem derhalve geen schending van een daaruit voortvloeiende zorgplicht kan worden verweten.

De Hoge Raad oordeelt anders.

Omdat de tussenpersoon in het verleden steeds als adviseur van de klant was opgetreden en de klant hem juist met het oog op die hoedanigheid, en vanwege het vertrouwen dat zij in hem stelde, had benaderd met het verzoek haar te adviseren over de belegging van het bedrag van EUR 200.000,--, rustte op de tussenpersoon de zorgplicht de klant duidelijk te wijzen op de risico's die aan de geldlening waren verbonden, dan wel haar naar een andere adviseur te verwijzen. Deze zorgplicht bestond ook nog indien het voor de klant uit de gang van zaken tijdens het gesprek duidelijk was geworden dat de tussenpersoon bij deze aangelegenheid voor het makelaarskantoor optrad en daarom behoorde te begrijpen dat hij "niet als opdrachtnemend tussenpersoon kan worden beschouwd". Aangezien de tussenpersoon was benaderd vanwege de tot dan toe bestaande adviesrelatie en het vertrouwen dat de klant in hem als deskundig persoon stelde, bracht de in het maatschappelijk verkeer vereiste zorgvuldigheid mee dat hij, ook al was geen sprake van een contractuele adviesrelatie met betrekking tot deze aangelegenheid, zich de belangen van de klant zou aantrekken. De Hoge Raad vernietigt het arrest van het Hof.

Wat betekent de uitspraak van de Hoge Raad van 22 maart 2013 voor u?

Ook na het eindigen van een contractuele relatie, moet een tussenpersoon zich er van bewust zijn dat zijn de zorgplicht voortduurt. Latere handelingen van een tussenpersoon kunnen met deze zorgplicht in strijd zijn, waardoor aansprakelijkheid en schadeplichtigheid kan ontstaan.

Waar kunnen wij u bij helpen?

Indien u wilt weten in hoeverre er na afloop van een beëindigde contractuele relatie nog sprake is van een zorgplicht, of indien u met betrekking tot deze zorgplicht juridisch bijstand nodig heeft, dan zullen wij u hierover graag adviseren.

Door Jorrit Felperlaan, advocaat bij Blumstone.

Meer weten?